เมอร์ลินอุ้มกษัตริย์อาเธอร์ขึ้นมาและขี่ม้าของอัศวินไปกับเขา ขณะที่พวกเขาขี่กษัตริย์อาเธอร์กล่าวว่า “ฉันไม่มีดาบ”
“ไม่เป็นไร” เมอร์ลินพูด “ดาบเล่มนี้จะเป็นของคุณ ท่านราชา”
พวกเขาจึงขี่ม้ามาถึงทะเลสาบซึ่งมีน้ำใสและกว้าง และในใจกลางทะเลสาบกษัตริย์อาเธอร์ก็สังเกตเห็นแขนที่สวมชุดซาไมต์สีขาวซึ่งถือดาบที่สวยงามอยู่ในมือ
“ดูเถิด” เมอร์ลินทูลกษัตริย์ “ดาบที่ฉันพูดถึงนั่นอยู่ที่นั่น”
พวกเขาเห็นหญิงสาวคนหนึ่งกำลังเดินไปที่ทะเลสาบ “นั่นคือหญิงสาวคนไหน?” กษัตริย์ตรัส
“นั่นคือเลดี้แห่งทะเลสาบ” เมอร์ลินกล่าว “และภายในทะเลสาบนั้นก็ยื่นออกไป และในนั้นก็เป็นสถานที่ที่ยุติธรรมไม่แพ้กับใดๆ ในโลก และมองเห็นได้อย่างอุดมสมบูรณ์ และหญิงสาวคนนี้จะมาหาคุณอานนท์แล้วพูดอย่างยุติธรรมกับเธอว่าเธอจะมอบดาบเล่มนั้นให้กับคุณ”
จากนั้นหญิงสาวคนนั้นก็เข้ามาหากษัตริย์อาเธอร์และทักทายเขา และเขาก็กลับมาหาเธออีกครั้ง กษัตริย์ตรัสว่า “หญิงสาว” กษัตริย์ตรัส “ดาบอะไรที่จับแขนไว้เหนือน้ำได้? ฉันจะเป็นของฉันเพราะฉันไม่มีดาบ”
“ท่านราชา” หญิงสาวแห่งทะเลสาบกล่าว “ดาบนั้นเป็นของฉัน และหากฝ่าพระบาทจะให้ของขวัญแก่ฉันเมื่อฉันขอ พระองค์ก็จะได้มัน”
“ด้วยศรัทธาของข้าพเจ้า” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “ข้าพเจ้าจะให้ของขวัญใดๆ ก็ตามที่ท่านจะขอหรือปรารถนา”
“เอาล่ะ” หญิงสาวกล่าว “เจ้าจงเข้าไปในเรือโน้นและพายเรือไปที่ดาบ แล้วเอาดาบกับฝักไปด้วย และฉันจะขอของขวัญของฉันเมื่อฉันเห็นเวลาของฉัน”
กษัตริย์อาเธอร์และเมอร์ลินจึงลงเรือ มัดม้าไว้กับต้นไม้สองต้น แล้วพวกเขาก็เข้าไปในเรือ และเมื่อพวกเขามาถึงดาบที่มือนั้นถืออยู่ กษัตริย์อาเธอร์ก็ทรงจับด้ามดาบนั้นแล้วทรงพาไปด้วย และแขนและมือก็จมลงไปในน้ำ กษัตริย์อาเธอร์จึงเสด็จขึ้นบกและทรงขี่ม้าออกไป . กษัตริย์ทอดพระเนตรดาบแล้วทรงชอบดาบที่ผ่านไปได้ดี
“ชอบคุณมากกว่า” เมอร์ลินพูด “ดาบหรือฝักดาบ?”
“ฉันชอบดาบมากกว่า” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว
“เจ้าโง่เขลามากขึ้น” เมอร์ลินกล่าว “เพราะฝักนั้นมีค่าเท่ากับดาบสิบเล่ม เพราะขณะที่เจ้ามีฝักหุ้มอยู่ เจ้าจะไม่เสียเลือดเลย เจ้าอย่าบาดเจ็บสาหัสขนาดนี้เลย ฉะนั้นจงเก็บฝักไว้ให้ดีอยู่กับท่านเถิด”
- จากนั้นอาเธอร์ก็ประกาศว่าขุนนาง อัศวิน และสุภาพบุรุษทหารทุกคนควรมาที่ปราสาทแห่งหนึ่งซึ่งเรียกกันว่าคาเมล็อตในสมัยนั้น และกษัตริย์ก็จะมีสภาทั่วไปและการแข่งขันครั้งใหญ่ ดังนั้นเมื่อกษัตริย์เสด็จไปที่นั่นพร้อมกับขุนนางทั้งหมดของพระองค์ และประทับอยู่ตามที่พวกเขาเห็นสมควรที่สุด มีหญิงสาวคนหนึ่งมาซึ่งส่งข้อความจากเลดี้ลิลลี่ผู้ยิ่งใหญ่แห่งอาวิเลียนมา และเมื่อเธอมาเข้าเฝ้ากษัตริย์อาเธอร์ เธอก็เล่าให้ฟังว่าเขามาจากไหน และเธอได้รับข่าวสารถึงเขาอย่างไรในเรื่องเหล่านี้ แล้วเธอก็ปล่อยเสื้อคลุมของเธอร่วงหล่นซึ่งมีขนดกหนา แล้วเธอก็ถูกคาดเอวด้วยดาบอันสูงส่ง ซึ่งกษัตริย์ทรงมีความอัศจรรย์ใจอย่างยิ่ง และตรัสว่า “หญิงสาวเอ๋ย เพราะอะไรเจ้าจึงคาดดาบนั้นไว้? มันไม่สมควรแก่คุณ”
“ตอนนี้ฉันจะบอกคุณ” หญิงสาวกล่าว “ดาบเล่มนี้ซึ่งข้าพเจ้าคาดไว้นั้น สร้างความโศกเศร้าและความทรงจำแก่ข้าพเจ้าอย่างยิ่ง เพราะดาบเล่มนี้ข้าพเจ้าไม่อาจช่วยข้าพเจ้าได้ แต่โดยอัศวินผู้เก่งกาจ และจะต้องเป็นคนดีที่ผ่านไปด้วยดีทั้งจากมือและการกระทำของเขา ปราศจากความชั่วร้ายและการทรยศหักหลัง หากข้าพเจ้าพบอัศวินผู้มีคุณธรรมอย่างนี้แล้ว เขาก็ชักดาบฝักนี้ออกมาได้ เพราะข้าพเจ้าอยู่ที่กษัตริย์เรนซ์ เพราะมีผู้บอกว่ามีอัศวินเก่งๆ ผ่านไป และเขาและอัศวินทั้งหมดได้ตรวจสอบแล้ว และไม่มีใครสามารถเร่งความเร็วได้”
“นี่เป็นความอัศจรรย์อย่างยิ่ง” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “และหากเป็นเช่นนั้น ข้าจะทดสอบตัวเองเพื่อชักดาบออกมา โดยไม่ทึกทักเอาเองว่าข้าพเจ้าเป็นอัศวินที่เก่งที่สุด แต่ข้าพเจ้าจะเริ่มชักดาบของท่าน เพื่อเป็นตัวอย่างแก่เหล่าขุนนางทั้งหลาย ว่าพวกเขาจะทดสอบทีละคนๆ เมื่อฉันทดสอบแล้ว”
จากนั้นกษัตริย์อาเธอร์ก็หยิบดาบที่ฝักและเข็มขัดแล้วดึงเข้าอย่างกระตือรือร้น แต่ดาบก็ไม่ยอมหลุดออกมา
“ท่าน” หญิงสาวกล่าว “ท่านไม่จำเป็นต้องดึงแรงขนาดนั้น เพราะผู้ที่จะดึงมันออกมาจะต้องกระทำด้วยกำลังอันน้อยนิด”
“เจ้าพูดได้ดี” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “บัดนี้จงทดสอบเจ้า บรรดายักษ์ใหญ่ของข้า แต่ระวังอย่าให้แปดเปื้อนด้วยความละอาย การทรยศหักหลัง หรือการหลอกลวง”
“ถ้าอย่างนั้นก็ไม่เกิดประโยชน์” หญิงสาวกล่าว “เพราะว่าเขาต้องเป็นอัศวินที่สะอาด ปราศจากคนชั่ว และมีความอ่อนโยนทั้งฝั่งพ่อและแม่”
ยักษ์ใหญ่โต๊ะกลมส่วนใหญ่ซึ่งอยู่ที่นั่นในขณะนั้น วิเคราะห์ทุกอย่างตามลำดับ แต่ไม่มีผู้ใดเร่งความเร็วได้ เหตุฉะนั้นหญิงสาวจึงโศกเศร้าอย่างใหญ่หลวงและพูดว่า “อนิจจา! ฉันพบว่าในราชสำนักแห่งนี้เป็นอัศวินที่เก่งที่สุด ไม่มีการทรยศหักหลังหรือทรยศ”
“ด้วยศรัทธาของข้าพเจ้า” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “ที่นี่มีอัศวินที่ดีพอๆ กับที่ข้าพเจ้าเห็นว่ามีผู้ใดในโลกนี้ แต่พระคุณของพวกเขาไม่ได้ช่วยท่าน เหตุใดข้าพเจ้าจึงไม่พอใจอย่างยิ่ง”
เหตุฉะนั้นในเวลานั้น มีอัศวินผู้น่าสงสารคนหนึ่งอยู่กับกษัตริย์อาเธอร์ซึ่งเคยถูกคุมขังอยู่กับเขามาครึ่งปีหรือมากกว่านั้น ในข้อหาสังหารอัศวินซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องของกษัตริย์อาเธอร์ อัศวินคนนี้ชื่อบาลิน เลอ ซาเวจ และด้วยความช่วยเหลือของขุนนาง เขาจึงถูกส่งตัวออกจากคุก เพราะเขาเป็นคนดีตามชื่อร่างกายของเขา และเขาเกิดที่นอร์ธธัมเบอร์แลนด์ ดังนั้นเขาจึงเข้าไปในศาลอย่างเป็นส่วนตัว และเห็นการผจญภัยครั้งนี้ ซึ่งทำให้หัวใจของเขาพองโต และจะทดสอบมันเหมือนที่อัศวินคนอื่นๆ ทำ แต่เพราะเขายากจนและแต่งตัวไม่เรียบร้อย เขาจึงตกข่าวไปไม่ไกล แต่ในใจเขามั่นใจอย่างเต็มที่ (หากพระคุณของเขาเกิดขึ้นกับเขา) เหมือนกับอัศวินคนใดก็ตามที่อยู่ที่นั่น ขณะที่หญิงสาวคนนั้นละทิ้งกษัตริย์อาเธอร์และเหล่าขุนนาง บาลิน อัศวินคนนี้ก็เรียกเธอและพูดว่า “หญิงสาว ฉันขอภาวนาให้คุณเห็นความสุภาพของคุณ ขอให้ฉันยอมทนทุกข์ทรมานจากฉันและทดสอบในฐานะขุนนางเหล่านี้ด้วย แม้ว่าฉันจะนุ่งห่มไม่สวย แต่ในใจฉันก็มั่นใจเหมือนเจ้านายคนอื่นๆ เหล่านี้ และฉันก็เห็นว่าหัวใจของฉันจะเร่งความเร็วได้ดี”
- หญิงสาวมองเห็นอัศวินผู้น่าสงสาร และเห็นว่าเขาน่าจะเป็นผู้ชาย แต่เนื่องจากสภาพร่างกายที่ย่ำแย่ของเธอ เธอจึงคิดว่าเขาไม่ควรนับถือศาสนาใดๆ โดยปราศจากความชั่วร้ายหรือการทรยศหักหลัง จากนั้นเธอก็พูดกับอัศวินบาลินว่า “ท่านครับ ไม่จำเป็นต้องทำให้ข้าพเจ้าต้องเจ็บปวดหรือลำบากอีกต่อไป เพราะไม่ขอวิงวอนให้ท่านเร่งไปที่นั่นเหมือนที่คนอื่นๆ ล้มเหลว”
“อา หญิงสาวผู้งดงาม” บาลินกล่าว “ความมีค่าควร ความสง่างาม และการกระทำที่ดีไม่ได้เป็นเพียงสิ่งนุ่งห่มเท่านั้น แต่ความเป็นลูกผู้ชายและการบูชาถูกซ่อนอยู่ในตัวของมนุษย์ และอัศวินผู้เคารพสักการะจำนวนมากนั้นไม่เป็นที่รู้จักของทุกคน ดังนั้นการนมัสการและความแข็งแกร่งจึงไม่ใช่อยู่ที่เสื้อผ้าและการแต่งกาย”
“โดยพระเจ้า!” หญิงสาวกล่าวว่า “ท่านพูดความจริง ฉะนั้นเจ้าจงทดสอบว่าจะทำสิ่งที่เจ้าทำได้”
จากนั้นบาลินก็หยิบดาบออกมาที่เข็มขัดและฝักแล้วดึงออกมาอย่างง่ายดาย และเมื่อเขามองดูดาบก็เป็นที่พอใจเขามาก อานนท์หลังจากบาลินก็ส่งม้าและชุดเกราะของพระองค์ไป แล้วจึงเสด็จออกจากราชสำนักและลาจากกษัตริย์อาเธอร์
ขณะที่อัศวินคนนี้เตรียมจะจากไป มีหญิงสาวคนหนึ่งเข้ามาที่ศาลซึ่งขึ้นเป็นเลดี้แห่งทะเลสาบ และเธอก็ขี่ม้ามาโดยมีผู้ที่มองเห็นอย่างล้นหลาม และทำความเคารพกษัตริย์อาเธอร์ และขอของขวัญจากกษัตริย์อาเธอร์ด้วย สัญญากับเธอเมื่อเธอมอบดาบให้เขา
“นั่นเป็นเรื่องผ่อนคลาย” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “ของขวัญที่เราสัญญาไว้กับคุณ แต่ฉันลืมชื่อดาบที่คุณให้ฉัน”
“ชื่อของมัน” หญิงสาวพูด “คือเอ็กซ์คาลิเบอร์ นั่นก็มากพอๆ กับคำว่าเหล็กตัด”
“เจ้าพูดได้ดี” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “จงถามสิ่งที่เจ้าประสงค์ แล้วเจ้าจะได้มัน ถ้ามันอยู่ในอำนาจของเราที่จะให้มัน”
“เอาล่ะ” เลดี้แห่งทะเลสาบกล่าว “ฉันถามหัวหน้าของอัศวินที่ได้รับดาบ หรือถ้าอย่างนั้นก็ขอหัวของหญิงสาวที่ถือดาบมาด้วย” แม้ว่าฉันมีหัวทั้งสองฉันก็ไม่สนใจ เพราะเขาสังหารพี่ชายของฉัน ซึ่งเป็นอัศวินที่ดีและจริงใจ และสุภาพบุรุษคนนั้นเป็นต้นเหตุที่ทำให้พ่อฉันถึงแก่กรรม”
“แท้จริงแล้ว” กษัตริย์อาเธอร์กล่าว “ข้าพเจ้าไม่อาจยอมให้ศีรษะทั้งสองข้างแก่ท่านด้วยการบูชาของข้าพเจ้า ฉะนั้นจงขอสิ่งใดอีกเถิด แล้วเราจะตอบสนองความปรารถนาของเจ้า”
